Zoal eerder verschenen in TvPO 1 van 2021
Soms vraag ik me af of het helpt dat je als hulpverlener ook wel eens suïcidale gedachten hebt gehad, of in elk geval snapt dat de dood de enige uitweg is uit het donkere gevoel.
Ik heb de afgelopen jaren drie keer meegemaakt dat iemand zichzelf van het leven beroofde.
Soms vraag ik me af of het helpt dat je als hulpverlener ook wel eens suïcidale gedachten hebt gehad, of in elk geval snapt dat de dood de enige uitweg is uit het donkere gevoel.
Ik heb de afgelopen jaren drie keer meegemaakt dat iemand zichzelf van het leven beroofde. Tweemaal waren dit mensen met wie ik een goed contact had. Dat denk ik nog steeds, ook al zijn ze er nu niet meer. De vragen die werden gesteld door hulpverleners, het steunnetwerk dat werd ingeschakeld, het was niet voldoende om het levensleed te verzachten. Deze mensen hadden het zo zwaar dat het gewoon echt niet meer ging, op dat moment.
Ik vind het wel ingewikkeld om goede zorg te leveren op het moment dat iemand tegenover mij radeloze uitlatingen doet en aangeeft niet meer te willen leven. Het maakt mij extreem behoedzaam, want de consequenties bij onjuist handelen (door mij) zijn desastreus te noemen. Het roept bij mij soms best een gevoel van paniek op.
Laatst kwam ik in een situatie terecht waarbij ik hulp moest inschakelen voor iemand met ADD die vastliep in blinde paniek, ze was radeloos maar (nog) niet suïcidaal. De patiënt werd door mij verwezen naar een behandelaar, expert in deze ADD-problematiek. Mevrouw werd vervolgens afgewezen omdat ze suïcidale gedachten had. Ze kon niet geholpen worden vanwege ‘crisisgevoeligheid’. Radeloos – maar zeker niet suïcidaal – begon ik te zoeken naar alternatieven. Deze keer kwam ik opvallend gemakkelijk uit bij een ambulante organisatie waar ik niet eerder contact mee had gehad en ik dacht: ik probeer het gewoon! Ik ga gewoon overleggen en kijken wat ze kunnen doen.
‘Maar Saskia, zijn alle mensen met psychische klachten niet crisisgevoelig?’
Aan de telefoon sprak ik Erik, hulpverlener. Ik was vastberaden ervoor te zorgen dat hij ook daadwekelijk hulp zou gaan verlenen. Tot aan de tanden bewapend met tegenargumenten en plannen begon ik mijn verhaal. Ik vertelde hem dat zij elders niet terecht kon, want ze was crisisgevoelig. Erik sprak de – voor mij nu legendarische – woorden: ‘Maar Saskia, zijn alle mensen met psychische klachten niet crisisgevoelig?’
Blij en verrukt ben ik, dat er zorgverleners zijn zoals Erik. Blij en verrukt ben ik, dat ik de verantwoordelijkheid (die best weleens zwaar kan drukken) nu kan delen met een andere zorgverlener. Erik gaat kijken wat hij mevrouw kan bieden. Mij heeft hij al wat geboden, namelijk begrip en samenwerking!
Misschien is het ook fijn als cliënten hun suïcidale gedachten kunnen delen met een ervaringsdeskundige. Dat ben ik niet, maar begripvol kan ik wel zijn. Ik schrik niet meer als iemand zegt dat ze het niet meer ziet zitten of zelfs de dood als ultieme oplossing ziet. Ik bespreek de dood (en de wens om te sterven) nu uitgebreider en ga op zoek naar hoop, verbinding. En we gaan samen op zoek naar mensen die in de buurt (en bij voorkeur fysiek aanwezig) kunnen zijn.
