Zoals eerder verschenen in TvPO 4 van 2022
Timide stapt Alan de spreekkamer binnen, hij heeft slaapproblemen.
De huisarts stuurde hem naar mij toe om slaaphygiëne te bespreken en te bekijken wat er mis is met het slaappatroon. Alan zegt dat het probleem al langer speelt, al zolang hij in Nederland is. Of misschien begon het zelfs al daarvoor. Alan is moe en daar lijdt zijn werk onder.
Hij is vijf jaar in Nederland, maar zolang hij zich herinnert, is hij aan het vluchten. Als klein kind al. In zijn geboorteland, Afghanistan, is hij niet veilig. In Europa heeft hij in diverse landen gewoond, hij spreekt zeven talen en ook het Nederlands gaat hem goed af. Zo nu en dan vertraag ik mijn spraak als hij mij vragend aankijkt. Hij praat rustig en zoekt soms naar woorden. Hij is niet geslaagd voor zijn Nederlands, want het onderdeel ‘schrijven’ van de inburgeringscursus gaat hem niet goed af. Alan vertelt dat hij slecht en kort slaapt en veel piekert, want hij heeft veel om over na te denken. Zo woont zijn vrouw in Afghanistan, ze zijn anderhalf jaar geleden online getrouwd. Ze is daar niet veilig. Zijn vrouw kan niet hierheen komen, hoewel Alan een baan heeft en voor haar kan zorgen. Hun trouwcertificaat is niet geldig volgens de AIVD, de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst. Later leer ik dat dit geldt voor álle documenten uit Afghanistan.
‘Steeds meer status- houders met PTSS’
Terug naar het slapen: hoe ziet dat eruit? Hoe lukt dat? Wat is nodig? ‘In het donker kan ik niet slapen en een lampje aandoen is niet voldoende. Ik kan dus alleen overdag slapen. Er moet geluid zijn. Als het stil is, raak ik bij elk geluid in paniek en duik ik plat op mijn buik op de vloer.’ Ik val stil en vraag hoe lang dit al het geval is en of Alan zich herinnert wanneer het slapen nog goed ging. Hij weet het niet en ik blader door zijn dossier. Ik zie dat er al sinds 2017 over wordt gerapporteerd. De zorgverleners hebben voorgesteld naar de ggz te gaan, daar zag Alan niet veel heil in. Steeds heeft Alan slaappillen gekregen. Hij wil deze niet innemen, want dan kan hij niet wakker worden als de ‘oorlog in zijn hoofd’ begint, waarmee hij zijn nachtmerries bedoelt.
We hebben het over traumatische gebeurtenissen en Alan vertelt over zijn herbelevingen. Nu er meer oorlogsbeelden en onrust zijn, heeft hij meer last. Ik vraag of hij behoefte heeft te praten met iemand die zijn eigen taal (Farsi/Dari) spreekt en met hem bekijkt hoe het slapen kan worden verbeterd, hopelijk zonder pillen. Hij stemt in, hij wil graag in zijn eigen taal praten. Bij de GGD is het mogelijk hulp in de eigen taal te krijgen. De psychiater van de GGD neemt meteen de zorg voor Alan over. Hij zegt te verwachten dat zich meer statushouders met PTSS kunnen gaan melden. Daar zal ik rekening mee houden.
